Kolegiata w Tumie

Trzy kilometry na wschód od Łęczycy, na płaskim bezleśnym terenie, pośród bagnistych łąk i torfowisk znajduje się potężna kolegiata, zbudowana z granitu, piaskowca i kamienia polnego. Jej potężna bryła, z absydami i wieżami, góruje nad całą okolicą. Plan trójnawowej bazyliki nawiązuje do nieistniejącej katedry wawelskiej z czasów Władysława Hermana. Jest ona jednym z najlepiej zachowanym i najcenniejszym przykładem stylu romańskiego w Polsce a zarazem ważnym dziedzictwem narodowym, sięgającym czasów tworzenia się polskiej państwowości.

Kościół czy twierdza?

Kolegiata posiada masywną bryłę, grube mury i maleńkie wysoko umieszczone okienka. Są one szerokie po stronie zewnętrznej, ale stopniowo zwężają się w głębi muru co potęguje wrażenie warowności budynku. Ponadto, kościół ma bardzo małą ilość otworów wejściowych i utrudnione wejście na wieże, gdzie można było się schronić po zdobyciu obiektu. Nic w tym dziwnego, że kolegiata przypomina twierdzę. Kościoły romańskie pełniły nie tylko funkcję sakralną, ale również obronną, co odcisnęło swe piętno na wyglądzie bryły.  Kolegiata przetrwała liczne oblężenia, między innymi najazd Tatarów czy napady Litwinów czy Krzyżaków.

Ciekawostki

Pełna nazwa Kolegiaty w Tumie to tak naprawdę łęczycka archikolegiata Najświętszej Marii Panny i Św. Aleksego. Jest to perła wśród kościołów romańskich w Polsce, a zatem nie dziwi fakt, że jest najważniejszym punktem Szlaku Romańskiego.  Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że w 1992 roku  sam papież Jan Paweł II podniósł kolegiatę w Tumie do rangi archikolegiaty a kilka lat później sprowadzono tu z Gniezna relikwię Św. Wojciecha. Z kościołem związana jest postać diabła Boruty. Jedna z legend o nawiązuje do historii powstania licznych wgłębień na ścianach wież.To nic innego jak pozostałości pazurów Boruty, który nie chciał dopuścić aby na jego terytorium, stał tak okazały kościół. Próbował przewrócić wieże zapierając się jedna o drugą, ale manewr się nie powiódł i wieże stoją do dziś.